5- بهره گیری از هنر های فاسد :
دهخدا در تعریف هنر می نویسد « این کلمه در واقع به معنای آن درجه از کمال آدمی است که هشیاری و فراست و فضل و دانش را در بر دارد و نمود آن صاحب هنر را برتر از دیگران می نماید .»[1] هنر ، زبان گویای احساسات و اندیشه های افراد است . از این رو با نگاه به هنرهای موجود در یک جامعه می توانن تا حد زیادی با اعتقاد و اندیشه های آنان پی برد .
البته چون هنر اثری موافق با طبع انسانی است لازم است در اختیار تعالی و رشد فرهنگ قرار بگیرد . خداوند رحمن نیز در قران کریم با بهره گیری از هنر فصاحت وبلاغت ، سرگذشت پیشینیان را باظرافت تمام بیان می نمایند . چنانکه در سوره یوسف می فرماید :
« نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْکَ هذَا الْقُرْآنَ »[2]
ما با وحی این قرآن به تو ، بهترین قصه را با بهترین شیوه داستان سرایی بر تو می خوانیم و حقیقت این است که تو پیش از این از بی خبران ( از این داستان ) بودی.
البته همان قدر که هنر سالم در تحکیم و تثبیت پایه های فرهنگی جوامع اثر گذار است ، هنر فاسد نیز با قدرتی بی بدیل قابلیت تخریب تمامی ارکان و ارزش های اسلامی را دارا است . به همین جهت است هست که دشمان سعی در ترویج هنر های فاسد و گمراه کننده دارند . خداوند متعال در سوره لقمان پرده از این توطئه دشمنان برداشته اند .
« وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَري لَهْوَ الْحَديثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ »[3]
و از مردم کسانی هستند که سخنان لهو و بیهوده را می خرند ( مانند غناء طرب آور ، ترانه های فاسد ، اشعار و گفتارهای رکیک ، بهتان و غیبت سرایی ، رمان ها و افسانه های فسادانگیز و غیره ) تا جاهلانه ( مردم را ) از راه خداوند گمراه سازند و آن را به مسخره گیرند آنها عذابی خوارکننده خواهند داشت.
نویسنده تفسیر نمونه در ذیل آیه می نویسند:
« و اما ((لهو الحدیث ))، مفهوم وسیع و گسترده اى دارد که هر گونه سخنان یا آهنگهاى سرگرم کننده و غفلت زا را که انسان را به بیهودگى یا گمراهى مى کشاند در بر مى گیرد، خواه از قبیل ((غنا)) و الحان و آهنگهاى شهوت انگیز و هوس آلود باشد، و خواه سخنانى که نه از طریق آهنگ ، بلکه از طریق محتوى انسان را به بیهودگى و فساد، سوق مى دهد.
و یا از هر دو طریق ، چنانکه در تصنیفها و اشعار عاشقانه خوانندگان معمولى است که هم محتوایش گمراه کننده است و هم آهنگش !»[4]
البته چنان که روشن است هنر فاسد تنها شامل موسیقی غنائی و داستان های باطل نمی شود ، بلکه هر چیزی که در قالب هنر ، موجب غفلت آوری شود از مصادیق هنر فاسد شمرده می شود . نظیر فیلم های مبتذل ، نقاشی و عکاسی های نا مشروع ، مجسمه سازی و ..
لازم به ذکر است اثری که هنر فاسد روی افراد می گذارد ، عروض غفلت است . غفلت هم پرداختن به کارهای بیهوده و لغو ، در مقابل وظایف اصلی می باشد . اثری که انسان را از حرکت به سوی کمال باز می دارد .
[1] - لغت نامه دهخدا ، ج 49 ص 316
[2] - سوره یوسف آیه 3
[3] - سوره لقمان ایه 6
[4] تفسیر نمونه ج17 ص 15
نظرات شما عزیزان: